Denk nu eens aan iets wat jij leuk vindt. Of aan iets leuks wat je hebt meegemaakt. Bijvoorbeeld je vakantie, je verjaardag, lol maken met je vriend(in). Wat gebeurde er? Hoe deed je toen? Wat was er zo grappig of vrolijk aan?
Bij kinderen met een autismespectrumstoornis (ASS) – ook wel aangeduid als autisme – is er sprake van beperkingen op het gebied van de sociale communicatie en interactie, stereotiepe en repeterende gedragingen en prikkelverwerkingsproblemen. Pivotal Response Treatment (PRT) is een gedragstherapeutische behandeling gericht op de kernproblematiek bij ASS.
Hoe verwerken mensen met autisme informatie precies? Hebben ze allemaal een bovengemiddelde fascinatie voor modeltreinen of zweefvliegtuigen? Hoe zit het met het voelen van empathie? En hoe kunnen we de wereld autismevriendelijker maken, en wat levert dat ons als samenleving op?
‘Je bent slordig, ruim je kamer op.’ ‘Wat ben je lui vandaag, ga je huiswerk maken’: kritiek is nooit leuk om te krijgen. Maar bij sommige pubers komt dat commentaar extra hard binnen, zo blijkt uit onderzoek van promovendus Lisanne van Houtum. Tieners met een depressie lijken namelijk een stuk gevoeliger te zijn voor de kritiek van hun ouders, dan gezonde jongeren.
Psycholoog en onderzoeker Pauline Jansen onderzocht tijdens haar ZonMw fellowship eetstoornissymptomen bij adolescenten, waarbij in kaart werd gebracht hoe deze symptomen zich ontwikkelen vanuit de kindertijd tot in de adolescentie.
Veel kinderen groeien op in een gezin met één of twee ouders met een psychische aandoening of een drugs- of alcoholstoornis. Deze kinderen, afgekort ook wel KOPP/KOV genoemd, lopen een verhoogd risico om op latere leeftijd zelf ook psychische problemen te ontwikkelen. Op basis van nieuwe berekeningen schat het Trimbos-instituut dat inmiddels meer dan een kwart van de thuiswonende kinderen in Nederland in een KOPP/KOV-gezin opgroeit.
TNO deed op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid onderzoek naar burn-outklachten onder jonge werkenden (in de leeftijd van 18 tot en met 34 jaar). In het rapport wordt ook gekeken naar het aantal verzuimdagen in de afgelopen 12 maanden en of in de afgelopen 12 maanden is verzuimd ten gevolge van psychische klachten, overspannenheid of burn-out waarbij de klachten volgens de jonge werknemer deels of volledig het gevolg zijn van werk.
In mijn praktijk zie ik nooit kinderen met lastig gedrag. Dat is best opvallend. Want om deze reden worden ze wel bij mij aangemeld. Wat ik wel zie, zijn oververmoeide, soms zelfs uitgeputte kinderen. Ze komen niet tot rust. Het maakt dat hun lontjes korter worden, dat ze zich clownesk gaan gedragen of vervallen in vermijdingsgedrag. Veel van deze kinderen zijn overprikkeld voor zaken als licht of geluid. Alle kinderen zijn hyperalert en staan wantrouwend tegenover de omgeving. Of ze zich nou terugtrekken als een slak in zijn huisje of brullen als een leeuw.
We zijn steeds bewuster bezig met onze mentale gezondheid. Dat blijkt ook uit de vele video’s over dit onderwerp die rondgaan op social media. Van ADHD tot ‘stored trauma’ en van hormooncoaches tot transgenderzorg: heel vaak zijn de stellige claims die in video’s op social media worden gemaakt niet op wetenschappelijke feiten gebaseerd. In deze aflevering van Pointer Checkt: kan een mentaal trauma zich opslaan in een lichaamsdeel?
Mensen met een jeugdtrauma hebben meer kans op hart- en vaatziekten, diabetes en overgewicht. Brenda Penninx, hoogleraar psychiatrische epidemiologie onderzoekt hoe dit komt én hoe dit voorkomen kan worden. Eerste bevindingen uit een onderzoek naar hardloop-behandeling bij depressie en angststoornissen zijn bijvoorbeeld veelbelovend. De hardloop-behandeling geeft dezelfde mentale verbetering als antidepressiva, en zorgt bovendien voor een grotere vooruitgang in lichamelijke gezondheid. Dit meldt Amsterdam UMC.
Kinderpsychiater Binu Singh wil ons bewust maken van het belang van de eerste duizend dagen van een mensenleven. Deze hogesnelheidsmaatschappij is gemaakt voor volwassenen en houdt geen rekening met het opgroeiend kind.
Het behandelen van gehechtheidsproblemen bij kinderen en adolescenten is niet eenvoudig. Er zijn niet veel behandelingen die zowel geschikt zijn voor jonge kinderen als voor pubers en wat oudere jeugd, daar brengt Dyadic Developmental Psychotherapy (DDP) verandering in. Dit is een algemene op gehechtheidstheorie en neurobiologie gebaseerde aanpak die voor jeugd in de volle breedte geschikt is.
Theo Hart de Ruyter (1907- 2001) behoort tot de grondleggers van de Nederlandse kinder- en jeugdpsychiatrie. Zelf gaf hij als achtergrond voor zijn uiteindelijke keuze voor dit vak (dat op dat moment eigenlijk nog moest worden uitgevonden) een ingrijpende ervaring in zijn kinderjaren. Hart de Ruyter was geboren in Kediri op Oost Java, voormalig Nederlands-Indië, waar zijn vader werkte als inspecteur in de bosbouw.
Het HBSC-onderzoek liet in 2021 zien dat mentale problemen onder scholieren in Nederland tussen 2017 en 2021 fors zijn toegenomen. Daarom hebben de Universiteit Utrecht en het Trimbos-instituut daarom in het najaar van 2022 opnieuw grootschalig onderzoek gedaan naar het welzijn van scholieren. In het rapport ‘Jong na corona’ worden actuele cijfers en trends besproken over de volgende onderwerpen:
De focus op het hele systeem geeft mij ook een gevoel van trots op het ‘orthopedagoog zijn’. Niet het kind is ‘stuk’, maar het systeem heeft een vraag aan de jeugdhulp. De vragen van Van Os waar Van der Doef naar verwijst zijn daarbij prachtig.
Boeken en films zijn therapeutische casussen bij uitstek. Je leest of hoort namelijk niet óver een bepaalde stoornis of probleem – van buitenaf, maar je gaat er in mee – van binnenuit.
Je kruipt onder de huid: Ter inspiratie voor therapeuten, maar ook als input voor individuele en groepstherapie. Als bron van herkenning en troost, als metafoor voor gedragsalternatieven, als casus waarover nagepraat kan worden.
Volgens het Verwey-Jonker Instituut is samenwerken en daarbij gedurende een langere periode veiligheid centraal zetten de belangrijkste succesfactor bij het stoppen van geweld, verwaarlozing en misbruik in afhankelijkheidsrelaties.
Dit congres op 23 november 2023 in Ede laat zien dat we samen echt meer weten dan alleen. Dat juist het verschil in visie en kennis de kwaliteit van onze analyse en plannen verhoogt.
Veerkracht is een veelzijdig woord. Dat blijkt ook uit de Merriam-Webster Dictionary waarin 25 synoniemen van veerkracht worden vermeld. In de Van Dale Thesaurus zijn het er veel minder, maar toch nog 10.
Nog steeds druk en dromerig geeft een kijkje in het leven van Kiki, een tiener met ADHD. Ze kan heel druk én heel dromerig zijn. In dit boek vertelt ze over haar belevenissen; vaak leuk, grappig en spannend, en soms vervelend. Haar leven is nooit saai. In haar dagboek schrijft ze wat ze denkt en voelt, wat ze goed kan en wat haar moeite kost. Hoewel ze het niet altijd gemakkelijk vindt om ADHD te hebben, komt het haar ook goed van pas!
Nienke Siebelink promoveerde in 2021 op "Mindfulness-based intervention for
children with ADHD and their parents" waarin zij nagaat of dit een waardevolle aanpak is.
Vertel! is een indrukwekkend pleidooi om verhalen een belangrijke plaats te geven in de psychotherapie met kinderen. Hoewel Thea Giesen ook aansluiting zocht bij eerdere ontwikkelingen op dit gebied, zijn de werkwijzen en methodieken die zij vindt, vernieuwend en uiterst origineel. De vele voorbeelden die zij geeft, laten haar rijke ervaring zien en werken overtuigend voor wie de processen die zij beschrijft, tot zich door laat dringen. Zij gaat tot een grens, waarbij het vooraf bedachte wijkt voor inspiratie.
[ Een bijdrage van Remco Pijpers]
Wat is het effect van sociale media op de mentale gezondheid van jongeren? In de VS loopt de discussie hoog op. Ik zet een en ander op een rij.
Angststoornissen zijn een veelvoorkomend probleem bij kinderen. Schattingen suggereren dat tussen de 3 en 30 procent van de wereldbevolking in hun leven te maken krijgt met een angststoornis.
Boosheid is een normaal onderdeel van de menselijke emotionele ervaring, en dat geldt ook voor kinderen. Kinderen leren hun emoties kennen en beheersen naarmate ze groeien en ontwikkelen, en boosheid is een belangrijk onderdeel van dat proces. Het helpt hen hun grenzen te begrijpen, te communiceren wanneer ze zich ongemakkelijk of onrechtvaardig behandeld voelen, en te leren hoe ze op gepaste wijze kunnen reageren op frustraties.
Pasgeborene van ouders met een licht verstandelijke beperking (LVB) hebben een verhoogd risico op een onveilige opvoedsituatie, waarin sprake kan zijn van een inconsistente opvoedstijl, lage sensitiviteit, autoritair ouderschap, maar ook verwaarlozing en mishandeling. Wat zijn de risicofactoren die samenhangen met onveilige opvoedsituaties vanaf de zwangerschap tot de eerste zes levensmaanden bij ouders met een LVB.
Vriendschappen zijn belangrijk, maar ze kunnen ook moeilijk zijn, zelfs voor autistische jongeren. In dit artikel wordt besproken hoe autistische jongeren behoefte hebben aan vriendschappen, maar dat de verwachtingen en druk van beide kanten het moeilijker kunnen maken.
De methode van de Grafische Dossieranalyse is een unieke manier om het leven van een persoon op een simpele en overzichtelijke wijze in beeld te krijgen. In één oogopslag wordt via een overzichtelijke tijdlijn duidelijk hoe het leven verlopen is, waar de problemen zitten, hoe de contacten met zorgpersonen zijn geweest en onderwerpen die voor een specifiek persoon van belang zijn.
Een kwart van de jongvolwassenen in Nederland lijdt aan overgewicht, bij 7 procent is er zelfs sprake van ernstig overgewicht (obesitas). Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Het percentage kinderen en jongeren met overgewicht is de afgelopen jaren toegenomen. In 2014 had 15 procent van de 2- tot 25-jarigen overgewicht, in 2022 was dat 17 procent. Van de jongvolwassenen, tussen de 18 en 25 jaar, was 21 procent in 2014 te zwaar en in 2022 was dat 25 procent. Het aandeel jongeren met obesitas is sinds 2014 gelijk gebleven.
Ook na een periode zonder coronamaatregelen blijft het aantal jongeren, van 12 tot 25 jaar, met serieuze suïcidale gedachten onverminderd hoog (16%). Na bijna een verdubbeling in de laatste lockdownperiode (van 9% in het najaar van 2021 naar 17% tussen december 2021 en februari 2022) daalde dit percentage nauwelijks.
Jonge kinderen met een autismespectrumstoornis (ASS) ervaren dezelfde emoties als kinderen zonder autisme, maar zij reageren op een andere manier. Dit concludeerde orthopedagoge Gemma Zantinge, die eind februari aan de Universiteit Leiden op dit onderwerp promoveerde.
In Autisme als atypische ontwikkeling beschrijft Martine Delfos voor het eerst de kenmerken van autisme zoals die voortspruiten uit de Theorie van het Socioschema met de MAS1P (Mental Age Spectrum within 1 Person), de regenboog aan mentale leeftijden binnen één persoon. Helder wordt beschreven hoe deze met elkaar samenhangen en ook hoe ze logisch uit elkaar volgen.
