Vera is een meisje van 6 jaar als ze op de dagbehandeling komt. Al van jongs af aan is zij een zorgenkind geweest. Ze is altijd angstig en kan moeilijk contact maken met andere kinderen. Hiervoor is een dubbele diagnose gesteld: PDDNOS en separatieangststoornis. De overgang naar de basisschool verloopt niet soepel. Ze heeft veel moeite om naar school te gaan, ze vindt alles ingewikkeld en is bang dat kinderen haar uitlachen of gaan pesten. Zelf is ze niet op haar mondje gevallen. Ze praat moeder de oren van het hoofd en heeft op school altijd een tegenargument. Daarmee maakt ze zich vaak niet geliefd bij de leerkracht, maar het geeft haar naar klasgenootjes toe een zekere reputatie, die ze goed kan gebruiken als tegenwicht voor al haar onzekerheden. De ouders vinden het lastig om in deze wirwar van tegenstrijdigheden een pedagogische weg te bepalen. Voor haar angsten vraagt Vera een koesterende rol, voor haar gedragsproblemen een strenge, vermanende rol en voor haar PDDNOS heeft ze weer veel ondersteuning en structuur nodig. En dan nog alle vragen die de ouders van Vera op zich afgevuurd krijgen. Het is om hoorndol van te worden. Ieder antwoord roept meer vragen op dan vervolgens weer beantwoord kunnen worden. Ze zijn de hele dag met hun kind bezig, hebben geen moment van rust.
In de dagbehandeling loopt alles op rolletjes. In het begin moet Vera even wennen, maar al gauw krijgt ze contact met andere kinderen met wie ze leuk kon spelen. Moeilijk blijkt vooral de schoolsituatie. Als Vera opmerkingen krijgt over bijvoorbeeld haar uiterlijk is ze soms zo van slag dat ze de volgende dag met geen mogelijkheid te bewegen is om naar school te gaan. De groepsleiding moet dan bemiddelen en aan Vera duidelijk maken dat het naar school gaan verplicht is, maar dat uiteraard wel gekeken kan worden hoe dit zo prettig mogelijk kan verlopen. De dagbehandeling heeft zodoende de functie om een brug te slaan tussen de thuissituatie en andere situaties waar Vera moet verkeren. De pedagogische thuisbegeleiding vanuit de dagbehandeling is er op gericht om duidelijkheid te bieden over de verschillende aanspraken die Vera maakt op haar omgeving. Net als de ouders ervaart de groepsleiding dat Vera een verschillend beroep kan doen op haar omgeving. Ze heeft momenten nodig van structuur, van koestering en van het leren accepteren van regels. Vooral dit laatste blijkt moeilijk voor Vera en stuit soms op hevig verzet. De groepsleiding blijkt hierin minder kwetsbaar dan de ouders, ze laten zich minder door Vera emotioneel chanteren. Door hierover open met zowel de ouders als met Vera te praten kan de groepssituatie model staan voor de thuissituatie. Gesteund door de groepsleiding lukt het ouders beter om regels te stellen, momenten te reserveren voor emotionele ontlading en deze laatste momenten weer te begrenzen.
In deze casus zien we dat ouders geholpen kunnen worden in de opvoeding verschillende rollen te combineren. Doordat ze in de hulpverlening de opvoeding delen met anderen, kunnen rollen worden verduidelijkt en op elkaar afgestemd. Uiteindelijk komen de ouders via de hulpverlening meer uit bij zich zelf, meer bij wat ze zelf in de opvoeding belangrijk vinden en willen realiseren.
Door: Peter van der Doef
