Contact| Colofon| Agenda|
JeugdPsychiatrie

Administratieve afhandeling is rampzalig

Gemeenten verantwoordelijk maken voor de uitvoering van de jeugdzorg, dat vond bijna iedereen een goed idee. In de praktijk blijkt de decentralisatie nadelig voor de instellingen die de meest complexe zorg geven. „Er is een regievacuüm.”, aldus Arthur Schellekens, directielid van Jeugdzorg Nederland.

Zeker 13.000 kinderen krijgen dure, specialistische zorg. Een bed in de jeugdzorg met voltijds verblijf kost in het slechtste geval 375 euro per dag. Een verblijf duurt gemiddeld negen maanden. Eindafrekening: een ton.

Gemeenten moeten die rekeningen sinds 2015 betalen. Maar betalingen blijven opvallend vaak uit. De cijfers van grote jeugdzorginstellingen spreken voor zich. De reden voor de achterstallige betalingen, zeggen instellingdirecteuren: de rampzalige administratieve afhandeling. Er is eerder over geschreven: vóór 2015 deden grote jeugdzorginstellingen zaken met maximaal twaalf provincies en een paar zorgverzekeraars. 

Elke gemeente heeft eigen verantwoordingseisen. Zo werken gemeenten met productcodes, ter aanduiding voor het soort behandeling. Handig voor de eigen boekhouding, was het idee. Maar de codes verschillen vaak van gemeente tot gemeente. De opvang van loverboyslachtoffers heet bijvoorbeeld L0147 in gemeente A, L0302 in gemeente B en L0363 in C. Idem voor schizofrenie, anorexia, angststoornis, enzovoort. Er zijn, al met al, 113.000 codes in omloop. Instellingen moeten opletten: op elke factuur moet de juiste code. Maken zij een fout, dan blijft betaling uit.

Lokale autonomie is de crux
Er zijn oplossingen, zeggen instellingen. Zorg voor minder productcodes. Koop écht specialistische zorg landelijk of per provincie in, in plaats van per gemeente. Of zoals de Transitie Autoriteit Jeugd schrijft: elke regio moet een plan maken voor de bekostiging van de specialistische zorg.

Kortom: gemeenten moeten meer samenwerken.

Daar zit meteen het probleem. Want gemeenten zijn sinds 2015 juist alle afzónderlijk verantwoordelijk voor de jeugdzorg. Lokale autonomie is de crux. Luister naar wethouder jeugdzorg in Utrecht Victor Everhardt (D66), voorzitter van de commissie jeugd van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Hij is het ermee eens: aan het „oerwoud aan productcodes” moet een einde komen. En de VNG werkt aan „handreikingen” om het „inkoopsysteem” te vereenvoudigen. Maar niet-vrijblijvende samenwerking tussen gemeenten, zoals de Transitie Autoriteit Jeugd wil? Nee, zegt Everhardt. „We zijn een gedecentraliseerd systeem. Samenwerking kan niet dwingend worden opgelegd. Elke gemeente moet haar eigen verantwoordelijkheid nemen.”


Bron: NRC